ŞEHİR SORUNLARI ARAŞTIRMAMIZ YAYINLANDI

Memur-Sen Ankara İl Temsilciliği, 1.480 kamu çalışanıyla gerçekleştirdiği “Ankara Şehir Sorunları Araştırması”nın sonuçlarını açıkladı. Rapora göre başkentte yaşam kalitesini en çok düşüren sorun, açık ara trafik ve ulaşım oldu. Kira maliyetleri, sağlıklı suya erişim, kamusal alan güvenliği ve gıda güvenliği ise Ankara’nın diğer kritik problem alanları olarak sıralandı.

Memur-Sen İl Temsilcisi Nevzat Öylek tarafından kamuoyu ile paylaşılan raporda şehir sorunlarına ilişkin önemli veriler yer aldı.

Yapılan basın toplantısında araştırma sonuçlarını açıklayan Öylek açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

Sendikalar, yalnızca çalışanların mali ve özlük haklarını koruma amacıyla faaliyet gösteren yapılar değil; aynı zamanda toplumun genelini ilgilendiren ekonomik, sosyal ve kültürel konularda da önemli roller üstlenen kurumlardır. Sendikalar; Çalışanların mali hakları ve çalışma hayatının sorunlarının yanı sıra, toplumsal yaşamın her boyutuna dokunan sorunlara karşı da fikir üretmekte ve kamuoyu oluşturmakta, karar verme süreçlerine etki etmektedirler. Çevre sorunlarından kamu hizmetlerinin niteliğine, kentleşme problemlerinden eğitim ve sağlık sistemine kadar geniş bir yelpazede toplumsal faydayı gözeten çalışmalar yürütmektedirler. Bu yönleriyle sendikalar, çalışma hayatının ötesine geçerek toplumsal yaşamın tüm alanlarında söz sahibi, etkili ve dönüştürücü aktörler olarak varlık göstermektedir, göstermelidirler. Genel kabul gören bu gerçek ortadayken biz sendikalar olarak bu yönüyle faaliyet yürüttüğümüz şehirlere karşı sorumluğumuzun gereğini yerine getirme konusunda yeterli çalışmalar yapmadığımız; üyelerimizin ve temsilcisi olduğumuz kitlenin yaşadıkları şehre dair sorun, deneyim ve önerilerinin tespiti ve çözümü konusunda yeterince inisiyatif almadığımız özeleştirisini de açık yüreklilikle Ankara kamuoyu ile paylaşmak isteriz. Ankara, tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış bir şehirdir. ● Ahilik geleneğinin kök saldığı Ankara, yüzyıllar boyunca güçlü bir esnaf ve zanaatkâr şehri niteliği taşımıştır. ● Bunun yanı sıra, geniş kırsal alanları ve verimli topraklarıyla uzun yıllar tarım ve ziraat üretiminin merkezlerinden biri olmuş, ● Organize sanayi bölgelerinin gelişmesiyle sanayi şehri kimliğini de güçlendirmiştir. ● Tiyatrodan müziğe, sergilerden festivallere uzanan zengin kültür-sanat birikimi, Ankara’nın kültür-sanat kimliğinin önemli bir parçası hâline gelmiştir. ● Şehirdeki yirmiyi aşkın üniversite, akademik üretim, Ankara’yı entelektüel birikim, dinamik ve düşünsel açıdan canlı bir şehir kimliği kazanmasında belirleyici olmuştur. Bu özellikler, Ankara’nın çok katmanlı bir kent yapısı oluşturmasına zemin hazırlamıştır. Bu çok yönlü yapının yanı sıra, Ankara’nın şehir kimliğini en belirgin şekilde şekillendiren unsur, Cumhuriyet’in başkent ilanıyla birlikte kazandığı “memur şehri” niteliğidir. Devlet kurumlarının, bakanlıkların, genel müdürlüklerin ve kamu kuruluşlarının burada konumlanması, şehrin nüfus yapısını büyük ölçüde kamu çalışanları odağında biçimlendirmiştir. Memur nüfusu, Ankara’nın ekonomik dinamiklerinden sosyal yaşamına, kültürel üretiminden kent düzenine kadar geniş bir alanda belirleyici bir etki yaratmış; şehir karakteri, büyük ölçüde bu memur ağırlıklı bu toplumsal yapının bir yansıması olarak değerlendirilmiştir. Memur-Sen Ankara Temsilciliğinin Ankara’nın şehir sorunlarını tespit etmeye yönelik çalışma yürütmesinin temel nedeni de Ankara’nın kimliğinin büyük ölçüde kamu çalışanları tarafından şekillendiriliyor olmasıdır. Başkent olarak devlet kurumlarının merkezini barındıran Ankara, nüfusunun önemli bir kısmını memurların oluşturduğu bir şehirdir. Dolayısıyla memurlar yalnızca bu şehirde çalışan bireyler değil; aynı zamanda Ankara’nın ekonomik döngüsünü oluşturan, sosyal yaşamını belirleyen, eğitim ve kültür talebini şekillendiren, toplu ulaşım ve konut piyasası gibi temel alanlarda doğrudan etki sahibi olan büyük bir toplumsal kesimdir. Bu nedenle, Ankara’nın karşı karşıya kaldığı sorunların doğru tespit edilmesi, memurların çalışma ve yaşam koşullarını doğrudan ilgilendirmektedir. Memur-Sen Ankara Temsilciliğinin bu çalışmayı yürütmesi, hem temsil ettiği kamu çalışanlarının şehirdeki günlük yaşamını etkileyen sorunlara ses olmak hem de başkentte yaşayan tüm vatandaşların yaşam kalitesini yükseltecek politikaların geliştirilmesine katkı sağlamak açısından gereklidir. Trafikten konut sorununa, gıda güvenliğinden yeşil alanlara, sosyal ve kültürel altyapının yeterliliğinden güvenlik algısına kadar pek çok başlık doğrudan memurların gündelik hayatını şekillendirmektedir. Bu nedenle Memur-Sen’in Ankara özelinde kapsamlı bir durum analizi yapması, yalnızca sendikal bir sorumluluk değil; aynı zamanda toplumsal bir görevdir. Çalışmanın sonuçları, hem yerel yönetimler hem merkezi idare için yol gösterici nitelik taşımakta, Ankara’nın daha yaşanabilir bir şehir hâline gelmesi için somut veriye dayalı katkı sunmaktadır. Başkentin sosyoekonomik yapısını derinden etkileyen kamu çalışanlarının yaşam koşullarını, şehirle kurdukları ilişkiyi ve günlük hayatta karşılaştıkları temel sorunları daha iyi anlayabilmek için yürütülen çalışma, 1.480 kişinin katılımıyla tamamlandı. Araştırmamız; ulaşım ve trafik, konut sahipliği, içme suyu temini, güvenlik algısı, yeşil alan memnuniyeti, sosyal alanların yeterliliği, çevresel rahatsızlık unsurları, eğitim-kültür-sanat-spor tesislerinin durumu ve gıda güvenliği gibi şehir yaşamının çok yönlü bileşenlerini kapsamaktadır. Araştırmada veriler; 12 soruluk çoktan seçmeli, likert tipi ve açık uçlu maddeden oluşan bir form aracılığıyla toplamış; elde edilen veriler bilimsel yöntemlerle analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, Ankara’da memurların karşılaştığı öncelikli sorunları görünür kılarken, şehir yönetiminde katılımcı ve kanıta dayalı karar süreçlerinin gerekliliğini bir kez daha ortaya koymaktadır. Elde edilen tüm veriler, şehrin temel ihtiyaçlarının doğru tespit edilmesi ve çözüm odaklı politikaların geliştirilmesi amacıyla yetkililerin ve kamuoyunun istifadesine sunulmuştur. Şimdi araştırmanın öne çıka sonuçlarından bazılarını sizlerle paylaşarak kamuoyunun ve yetkililerin dikkatine sunmak istiyorum.

ANKARA’NIN EN ÖNEMLİ SORUNU: TRAFİK VE ULAŞIM Araştırmada katılımcıların; ● %81,9’u trafik ve ulaşımı Ankara’nın en kritik sorunu olarak görürken, ● %58,6’sı konut yetersizliği ve yüksek kirayı, ● %24,8’i ise ucuz ve sağlıklı suya erişimi ilk üç başlık arasında göstermiştir Bu durum, Ankara’da hem toplu taşıma altyapısında hem de barınma olanaklarında yapısal sorunlar bulunduğunu net biçimde ortaya koymaktadır.

KONUT SAHİPLİĞİ VE BARINMA Etimesgut, Yenimahalle ve Çankaya’da konut sahipliği oranları daha yüksek görünmekle birlikte, katılımcıların yaklaşık üçte biri kiracıdır. Bu bulgu, Ankara’da barınma maliyetlerinin geniş bir kesimi etkilediğini göstermektedir. Özellikle artan konut fiyatlarıyla beraber alım gücünün azalması, yüksek faiz ve kar oranları toplumun tüm kesimlerinde olduğu gibi kirada oturan memurlar için de bir kabusa dönmüş durumdadır.

İÇME SUYUNA GÜVEN DÜŞÜK Katılımcıların içme suyu tercihleri musluk suyuna duyulan güvensizliği açık biçimde ortaya koymaktadır: ● %58,6 hazır su, ● %32,5 arıtma cihazı, ● %8,9 musluk suyu kullandığını belirtmiştir. Hazır su kullanımının tüm ilçelerde baskın olması ve su arıtma cihazı oranlarının yüksekliği, Ankara’da su kalitesi algısının zayıf olduğunu göstermektedir.

KAMUSAL ALANLARDA GÜVENLİK ALGISI ZAYIF Katılımcıların yalnızca %30,6’sı park, bahçe ve sokaklarda kendini güvende hissettiğini ifade etmiştir. %40,7 “kısmen”, %28,6 “hayır” yanıtı vermiştir. Açık uçlu sorulara verilen yanıtlarda en fazla şikâyet edilen unsur başıboş köpekler (380 kişi) olurken, temizlik sorunları ve uygunsuz davranışlar da öne çıkmıştır. GIDA GÜVENLİĞİNDE BELİRGİN MEMNUNİYETSİZLİK Ankete göre katılımcıların %65,2’si Ankara’da gıda güvenliğine ilişkin yeterli önlem alınmadığını düşünmektedir. Bu görüş tüm ilçelerde yaygın olup, “Evet, yeterli” diyenlerin oranı hiçbir ilçede anlamlı düzeye ulaşmamıştır. Bu bulgu, gıda denetimlerine ilişkin kamu güveninin düşük olduğunu göstermektedir.

YEŞİL ALAN VE SOSYAL TESİS MEMNUNİYETİ Katılımcıların: ● %47,3’ü yeşil alanları yetersiz bulmakta, ● %30,1’i kısmen yeterli, ● %22,6’sı yeterli görmektedir. Aynı şekilde eğitim, kültür, sanat ve spor tesisleri için: ● %50,5 yetersiz, ● %39,9 kısmen yeterli, ● %22,8 yeterli değerlendirmesi yapılmıştır. Bu sonuçlar, Ankara’da sosyal altyapı yatırımlarının toplumun beklentilerini karşılamadığını göstermektedir. Özellikle Altındağ, Mamak, Gölbaşı ve Sincan gibi ilçelerde memnuniyet düzeyi daha düşüktür.

ULAŞIM TERCİHLERİ VE TRAFİK DENEYİMİ Katılımcıların: ● %55,5’i özel araç, ● %21’i toplu taşıma, ● %13,2’si yürüyerek, ● %10,2’si servisle işe gitmektedir. Özel araç kullanımının baskınlığı trafik yoğunluğunu artırırken, toplu taşımayı tercih edenlerin %76,8’i, servis kullananların ise %75,5’i trafik sorunu yaşadığını belirtmiştir. Raylı sistemin özellikle batı ve kuzey ilçelerine yeterince ulaşmaması, trafik baskısını artıran temel etkenlerden biridir. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Elde edilen bulgular, Ankara’da özellikle trafik, barınma, su ve gıda güvenliği, kamusal alan güvenliği ve sosyal altyapı alanlarında acil ve bütüncül politika ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Çalışma, kamu çalışanlarının gözünden Ankara’nın güncel durumunu yansıtan önemli bir veri kaynağı niteliği taşımakta; yerel yönetimlerin, karar alıcıların ve şehir planlama birimlerinin stratejik çalışmalarına yol gösterici olmayı hedeflemektedir. Raporumuzda; ● Ulaşım Altyapısının Güçlendirilmesi, ● Yeşil Alan ve Kamusal Mekânların Artırılması, ● Gıda ve Su Güvenliğinin Sağlanması, ● Kamusal Güvenlik ve Yaşam Alanı Kalitesi, ● Kültürel ve Sosyal Altyapı Gelişimi, ● Katılımcı Yönetim ve Sivil toplum İşbirliği Konuları başta olmak üzere detaylı önerilerde bulunulmuştur. Memur-Sen Ankara Temsilciliği olarak bu verilerin Ankara’nın daha yaşanabilir bir şehir hâline gelmesi için sorumluluk sahibi tüm aktörlerce değerlendirilmesini temenni ediyoruz. Bu değerli çalışmanın ortaya çıkmasında emeği geçen tüm teşkilat mensuplarımıza ve katkılarıyla başkentimizin şehir sorunlarının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olan üyelerimize teşekkür ediyor; elde edilen bulguların Ankara’nın geleceğine yönelik planlama süreçlerine ışık tutmasını temenni ediyoruz.